Đái tháo đường (ĐTĐ) là bệnh rối loạn chuyển hóa đang gia tăng nhanh chó ng trên toàn cầu từ 171 triệu người năm 2000 dự kiến tăng lên khoảng 366 triệu người năm 2030 [67]. Đái tháo đường thai kỳ (ĐTĐTK) là thể đặc biệt của ĐTĐ. Tỷ lệ dao động từ 1 - 16% tùy thuộc vào phương pháp sàng lọc, tuần thai sàng lọc, tiêu chuẩn chẩn đoán [37]. ĐTĐTK đang c ó chiều hướng ngày càng gia tăng nhất là khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, trong đó c ó Việt Nam [13].
ĐTĐTK nếu không được chẩn đoán và điều trị sẽ gây nhiều tai biến cho cả mẹ và thai nhi. Hậu quả trước mắt đối với người mẹ là dễ bị các tai biến sản khoa như: tăng huyết áp, nhiễm độc thai nghén, nguy cơ sẩy thai, thai chết lưu, đẻ non, tăng nguy cơ phải mổ lấy thai do thai to [50]. Đối với thai nhi và trẻ sơ sinh dễ bị hội chứng suy hô hấp cấp và tử vong chu sinh, thai to, các sang chấn tổn thương sau đẻ [41]. Về lâu dài, nhiều nghiên cứu về tỷ lệ mắc ĐTĐ type 2 nhận thấy rằng những phụ nữ c ó tiền sử ĐTĐTK dễ mắc ĐTĐ type 2 [50].
Chẩn đoán ĐTĐTK rất quan trọng tuy nhiên chưa có tiêu chuẩn thống nhất trên thế giới. Các tiêu chuẩn chẩn đoán ĐTĐTK trước đây dựa nhiều vào nguy cơ người mẹ bị ĐTĐ type 2 về sau mà ít để ý đến các nguy cơ cho mẹ và thai nhi trong quá trình mang thai cũng như tại thời điểm chuyển dạ và sau sinh.
Các nghiên cứu mới gần đây: nghiên cứu HAPO [62], nghiên cứu của Landon [45], nghiên cứu của Ferrara (Mỹ) [32], nghiên cứu của Caroline [27], cho thấy tăng glucose máu mức độ thấp hơn so với các tiêu chuẩn chẩn đoán trước đây đã làm tăng nguy cơ sản khoa.
Những kết quả này đã dẫn đến xem xét lại tiêu chuẩn chẩn đoán ĐTĐTK. Cần phải c ó tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn chuyển hó a glucose mới ở các phụ nữ mang thai dựa trên các kết quả sản khoa.
Năm 2011 ADA đưa ra tiêu chuẩn mới khẳng định lại các tiêu chuẩn của IADPSG (3/2010) về thực hiện nghiệm pháp dung nạp glucose [20]. Những tiêu chuẩn mới này sẽ làm tăng đáng kể tỷ lệ ĐTĐTK bởi vì chỉ cần c ó 1 giá trị bất thường thì đủ để chẩn đoán chứ không cần phải 2 giá trị như trước đây.
Ở Việt Nam đã c ó nhiều nghiên cứu theo tiêu chuẩn trước đây và đang bắt đầu c ó những nghiên cứu theo tiêu chuẩn mới. Xuất phát từ thực tế trên, chúng tôi tiến hành đề tài: “Nghiên cứu tỷ lệ đái tháo đường thai kỳ theo tiêu chuẩn ADA năm 2011 và các yếu tố nguy cơ” với hai mục tiêu sau:
1. Xác định tỷ lệ ĐTĐTK được chẩn đoán theo tiêu chuẩn ADA năm 2011.
2. Nhận xét các yếu tố nguy cơ của ĐTĐTK và các nguy cơ tai biến trước, trong và ngay sau sinh ở những thai phụ ĐTĐTK được chẩn đoán theo tiêu chuẩn ADA năm 2011.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1 Định nghĩa ĐTĐTK 3
1.2 Tình hình bệnh ĐTĐTK trên thế giới và Việt Nam 3
1.2.1 Thế giới 3
1.2.2 Việt Nam 4
1.3 Sinh lý bệnh của ĐTĐTK 4
1.3.1 Hiện tượng kháng Insulin 4
1.3.2 Bài tiết các hormon trong thời gian mang thai 5
1.4 Các yếu tố nguy cơ của ĐTĐTK 9
1.4.1 Béo phì 9
1.4.2 Tiền sử gia đình 9
1.4.3 Tiền sử đẻ con trên 4kg 9
1.4.4 C ó tiền sử bất thường về dung nạp glucose 9
1.4.5 Đường niệu dương tính 9
1.4.6 Tuổi của thai phụ 10
1.4.7 Chủng tộc 10
1.5 Hậu quả của ĐTĐTK 10
1.5.1 Hậu quả đối với thai nhi và trẻ sơ sinh 10
1.5.2 Hậu quả đối với mẹ 13
1.6 Chẩn đoán ĐTĐTK 15
1.6.1 Một số cơ sở xây dựng tiêu chuẩn chẩn đoán ĐTĐTK 15
1.6.2 Tiêu chuẩn chẩn đoán ĐTĐTK 16
1.7 Một số nghiên cứu về tỷ lệ ĐTĐTK 19
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 22
2.1 Đối tượng nghiên cứu 22
2.1.1 Tiêu chuẩn lựa chọn 22
2.1.2 Tiêu chuẩn loại trừ 22
2.2 Thời gian và địa điểm nghiên cứu 22
2.2.1 Thời gian nghiên cứu 22
2.2.2 Địa điểm nghiên cứu 22
2.3 Phương pháp nghiên cứu 23
2.3.1 Thiết kế nghiên cứu 23
2.3.2 Cỡ mẫu nghiên cứu 23
2.3.3 Quy trình nghiên cứu 23
2.4 Khía cạnh đạo đức trong nghiên cứu 28
2.5 Xử lý số liệu 28
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 31
3.1 Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu 31
3.1.1 Tuổi các thai phụ 31
3.1.2 Chỉ số khối cơ thể 32
3.1.3 Tiền sử yếu tố nguy cơ 32
3.2 Tỷ lệ ĐTĐTK 33
3.2.1 Tỷ lệ chung 33
3.2.2 Một số đặc điểm của thai phụ ĐTĐTK theo tiêu chuẩn ADA 2011 .. 34
3.3 Các yếu tố nguy cơ của ĐTĐTK theo tiêu chuẩn ADA 2011 36
3.3.1 Tỷ lệ ĐTĐTK giữa nhó m có YTNC và không có YTNC 36
3.3.2 Tỷ lệ ĐTĐTK theo số lượng các YTNC 37
3.3.3 Mối liên quan giữa các YTNC và tỷ lệ ĐTĐTK 37
3.4 Nguy cơ tai biến của ĐTĐTK theo tiêu chuẩn ADA 2011 40
3.4.1 Tuổi thai khi kết thúc thai kỳ 40
3.4.2 Phương pháp đẻ 41
3.4.3 Chỉ định MLT 42
3.4.4 Tỷ lệ các tai biến sản khoa 42
3.4.5 Tỷ lệ các tai biến sơ sinh 43
3.4.6 Tỷ lệ tai biến của thai phụ ĐTĐTK được chẩn đoán theo tiêu chuẩn
ADA 2011 không được chẩn đoán theo tiêu chuẩn ADA 2010 44
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 46
4.1 Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu 46
4.1.1 Tuổi của các thai phụ 46
4.1.2 Chỉ số khối cơ thể 46
4.1.3 Tiền sử yếu tố nguy cơ 47
4.2 Tỷ lệ ĐTĐTK 48
4.2.1 Tỷ lệ chung 48
4.2.2 Một số đặc điểm của thai phụ ĐTĐTK theo tiêu chuẩn ADA 2011 50
4.3 Các YTNC của ĐTĐTK theo tiêu chuẩn ADA 2011 53
4.3.1 Tỷ lệ ĐTĐTK giữa nhó m có YTNC và không có YTNC 53
4.3.2 Tỷ lệ ĐTĐTK theo số lượng YTNC 53
4.3.3 Mối liên quan giữa các YTNC và tỷ lệ ĐTĐTK 54
4.4 Nguy cơ tai biến của ĐTĐTK theo tiêu chuẩn ADA 2011 55
4.4.1 Tuổi thai khi kết thúc thai kỳ 55
4.4.2 Phương pháp đẻ 57
4.4.3 Tỷ lệ các tai biến sản khoa 58
4.4.4 Tỷ lệ các tai biến sơ sinh 59
4.4.5 Tỷ lệ tai biến của thai phụ ĐTĐTK được chẩn đoán theo tiêu
chuẩn ADA 2011 không được chẩn đoán theo tiêu chuẩn ADA 2010 61
KẾT LUẬN 62
KIẾN NGHỊ 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
CAOHOC.00075
Liên hệ quangthuboss@yahoo.com
0904.704.374
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét