Vô sinh là một vấn đề khá phổ biến, mang tính xã hội và nhân đạo rất cao trong mọi xã hội. Theo T ổ chức Y tế Thế giới, vô sinh là tình trạng các cặp vợ chồng mong muốn có thai, sinh hoạt tình dục đều đặn, không sử dụng bất kỳ một biện pháp tránh thai nào mà không có thai trong vòng 12 tháng [2], [16].
Theo Tổ chức Y tế thế giới quyền được sinh sản là quyền bình đẳng của mỗi con người cho dù giàu hay nghèo hay ở bất kỳ vị trí nào trong xã hội. Quyền này đã được khẳng định tại Hội nghị thượng đỉnh quốc tế về dân số và phát triển họp tại Cairo năm 1994. Ở Việt Nam điều trị vô sinh là một nội dung quan trọng của chiến lược chăm sóc sức khỏe sinh sản và chiến lược dân số năm 2001 – 2010 [35].
Ở Việt Nam theo điều tra dân số quốc gia năm 1982, vô sinh chiếm 13% [16]. Theo PGS. TS Nguyễn Viết Tiến (2009), nghiên cứu trên 8 tỉnh đại diện cho 8 vùng sinh thái trên cả nước,tỷ lệ vô sinh chung trên toàn quốc là 7,7%[31]. Theo ghi nhận của hầu hết y văn và tài liệu trên thế giới, vô sinh nam giới chiếm tỷ lệ tương đương với các nguyên nhân vô sinh do nữ. Kết quả nghiên cứu của một số tác giả cho thấy 40% số trường hợp vô sinh là do người vợ, 40% là do người chồng, 20% là do cả 2 vợ chồng [17].
Vô sinh có xu hướng ngày càng tăng do ô nhiễm môi trường, chất độc hại trong thức ăn, lối sống không lành mạnh như: quan hệ tình dục bừa bãi, lạm dụng các chất kích thích, kết hôn quá muộn.
Trong những năm qua lĩnh vực điều trị vô sinh của nước ta đã có những bước tiến bộ vượt bậc như bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI – IntrauterineInsemination), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF- Invitro Fertilization) hay tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI – Intra Cytoplasmic Sperm Injection) và lựa 10chọn phương pháp nào còn tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Mặc dù vậy, điều trị vô sinh bằng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung là một kỹthuật tương đối đơn giản, ít nguy hiểm, hiệu quả tương đối cao nếu thực hiện đúng chỉ định, đúng kỹ thuật, có thể áp dụng rộng rãi đến tuyến tỉnh và các trung tâm y tế có cán bộ được đào tạo và có đủ trang thiết bị đáp ứng cho kỹ thuật IUI, chi phí cho điều trị cũng không quá tốn kém.
Theo Alen và cộng sự (1985), tỷ lệ thụ thai (cộng dồn) của phương pháp IUI là 52 – 70% khi tinh dịch đồ bình thường và nguyên nhân vô sinh do chất nhày cổ tử cung [38]. Theo Branigan thì số lượng tinh trùng di động và tỷ lệ tinh trùng di động cao rất có giá trị cho sự thụ thai và tỷ lệ thành công của phương pháp IUI [40]. Theo Ngô Hạnh Trà và cộng sự (2002), tỷ lệ thành công là 28% với kết quả cao nhất ở nhóm vô sinh do rối loạn phóng noãn là 41%, do tinh trùng yếu và ít là 12,8%, do tổn thương vòi tử cung là 9,4%, và thấy có sự ảnh hưởng của tuổi, số nang noãn, độ dày niêm mạc tử cung, kỹthuật bơm … tới tỷ lệ có thai [33].
Để góp phần ngày càng nâng cao chất lượng phục vụ bệnh nhân, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu kết quả và một số yếu tố liên quan của phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2012” với 2 mục tiêu:
1. Xác định tỷ lệ có thai và mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân được thực hiện phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung.
2. Mô tả một số yếu tố liên quan đến tỷ lệ có thai lâm sàng của phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ................................ ................................ ................................ .................... 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN ................................ ................................ ............................. 11
1.1 Định nghĩa, tình hình và nguyên nhân vô sinh ..................................... 11
1.1.1. Định nghĩa về vô sinh ...................................................................... 11
1.1.2. Tình hình và nguyên nhân vô sinh................................................... 11
1.2. Sự thụ thai ............................................................................................. 13
1.2.1. Tinh dịch và tinh trùng .................................................................... 13
1.2.2. Noãn ................................................................................................ 14
1.2.3. Sự di chuyển của tinh trùng và noãn .............................................. 15
1.2.4. Sự thụ tinh và làm tổ của trứng ....................................................... 18
1.2.5. Các điều kiện cần phải có để thụ tinh và làm tổ ............................. 18
1.3. Chuẩn bị tinh trùng ............................................................................... 18
1.3.1. Rửa và xử lý tinh trùng ................................................................... 18
1.3.2. Các kỹ thuật lọc rửa tinh trùng ....................................................... 19
1.3.3. Lợi ích của việc lọc rửa tinh trùng .................................................. 20
1.4. Bơm tinh trùng vào buồng tử cung ....................................................... 21
1.4.1. Chỉ định của IUI ............................................................................. 22
1.4.2. Yêu cầu cần thiết của mẫu tinh trùng để làm IUI ........................... 23
1.5. Kích thích buồng trứng ......................................................................... 24
1.5.1. Nguyên nhân rối loạn phóng noãn .................................................. 24
1.5.2. Các thu ố c kích thích bu ồ ng tr ứ ng thư ờ ng dùng trong h ỗ tr ợ sinh s ản...... 25
1.5.3. Các phác đ ồ kích thích bu ồ ng tr ứ ng đ ể bơm tinh trùng vào bu ồ ng tử cung. ... 27
1.6. Một số nghiên cứu về lọc rửa tinh trùng và IUI ................................... 29
1.6.1. Tại Việt Nam................................................................................... 29
1.6.2. Trên thế giới .................................................................................... 30
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................... 33
2.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 33
2.2. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 33
4
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ........................................................................ 33
2.2.2. Cỡ mẫu ............................................................................................ 33
2.2.3. Thu thập số liệu ............................................................................... 33
2.3. Sơ đồ nghiên cứu .................................................................................. 34
2.4. Đánh giá kết quả ................................................................................... 38
2.5. Biến số nghiên cứu ................................................................................ 39
2.6. Xử lý số liệu .......................................................................................... 40
2.7. Thời gian nghiên cứu ............................................................................ 40
2.8. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu ......................................................... 40
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................ ................................ ....... 41
3.1. Một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân được thực
hiện phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung. ......................... 41
3.1.1. Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi ................................................. 41
3.1.2. Phân bố bệnh nhân theo loại vô sinh .............................................. 42
3.1.3. Phân bố bệnh nhân theo thời gian vô sinh ...................................... 42
3.1.4. Nguyên nhân vô sinh ...................................................................... 43
3.1.5. Đặc điểm tinh dịch đồ trước và sau lọc rửa ................................... 44
3.2. Kết quả có thai của phương pháp IUI ................................................... 45
3.2.1. Kết quả có thai lâm sàng của phương pháp IUI ............................. 45
3.2.2. Kết quả có thai hóa sinh của phương pháp IUI .............................. 45
3.3. Mối liên quan giữa một số yếu tố và tỷ lệ có thai lâm sàng của phương
pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung. .............................................. 46
3.3.1. Kết quả có thai liên quan với tuổi mẹ ............................................. 46
3.3.2. Liên quan giữa kết quả có thai và loại vô sinh ............................... 47
3.3.3. Kết quả giữa số năm vô sinh và tỷ lệ có thai .................................. 47
3.3.4. Liên quan giữa kích thích buồng trứng và có thai. ......................... 48
3.3.5. Kết quả có thai và kích thước nang noãn ........................................ 49
3.3.6. Kết quả có thai và số lượng nang noãn ........................................... 50
3.3.7. Kết quả giữa có thai và độ dày niêm mạc tử cung.......................... 50
3.3.8. Kết quả có thai và số vòi tử cung thông ......................................... 51
5
3.3.9. Kết quả có thai và mật độ tinh trùng trước rửa ............................... 51
3.3.10. Kết quả có thai và số lượng tinh trùng di động tiến tới trước rửa 52
3.3.11. Kết quả có thai và tỷ lệ tinh trùng di động tiến tới nhanh ............ 53
3.3.12. Kết quả có thai với mật độ tinh trùng sau lọc rửa. ....................... 53
3.3.13. Liên quan giữa m ột s ố đặc điểm trong kỹ thu ật IUI và tỷ lệ có thai ... 54
3.3.14. Kết quả có thai và một số nguyên nhân gây vô sinh. ................... 55
Chƣơng 4: BÀN LUẬN ................................ ................................ ................................ .. 56
4.1. Một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân được thực
hiện phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung. ......................... 56
4.2. Tỷ lệ có thai của phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung. ..... 58
4.3. Một số yếu tố liên quan đến kết quả có thai của phương pháp bơm tinh
trùng vào buồng tử cung ....................................................................... 60
4.3.1. Liên quan giữa tuổi bệnh nhân và tỷ lệ có thai ............................... 60
4.3.2. Tỷ lệ có thai và loại vô sinh. .......................................................... 61
4.3.3. Liên quan giữa số năm vô sinh và tỷ lệ có thai .............................. 62
4.3.4. Liên quan gi ữ a t ỷ l ệ có thai và vi ệ c s ử d ụ ng thu ố c kích thích buồng trứng. 63
4.3.5. Liên quan giữa số lượng nang noãn với tỷ lệ có thai...................... 64
4.3.6. Liên quan giữa tỷ lệ có thai và độ dày niêm mạc tử cung. ............ 66
4.3.7. Liên quan giữa tỷ lệ có thai và số vòi tử cung thông. ..................... 67
4.3.8. Liên quan giữa tỷ lệ có thai và một số đặc điểm của tinh dịch đồ
trước lọc rửa. .................................................................................... 67
4.3.9. Liên quan giữa tỷ lệ có thai và mật độ tinh trùng sau lọc rửa. ....... 70
4.3.10. Liên quan giữa tỷ lệ có thai với kỹ thuật bơm tinh trùng vào buồng
tử cung. ............................................................................................ 71
4.3.11. Bàn luận về tỷ lệ có thai và nguyên nhân vô sinh ........................ 73
KẾT LUẬN................................ ................................ ................................ ....................... 75
KIẾN NGHỊ ................................ ................................ ................................ ..................... 76
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Mã Tài Liệu CAOHOC.00024
Liên hệ quangthuboss@yahoo.com 0904.704.374
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét