Nghiên cứu sự tăng trưởng của hệ thống sọ mặt là vấn đề cuốn hút không chỉ các nhà nghiên cứu hình thái, các nhà nhân chủng học mà còn cả c ác nhà thực hành lâm sàng. Hiểu rõ sự tăng trưởng bất thường sẽ giúp các nhà lâm sàng có thể can thiệp điều trị thích hợp vào những thời điểm cụ thể, để đem lại hiệu quả tối ưu cho bệnh nhân cũng như tiên đoán được sự tăng trưởng có thể xảy ra sau khi đã chấm dứt quá trình điều trị chỉnh hình, nhằm đạt được một kết quả điều trị ổn định về chức năng và hài lòng về thẩm mỹ.
Sự tăng trưởng của hệ thống sọ mặt có thể chia thành ba giai đoạn: từ lúc mới sinh đến trước tuổi dậy thì, từ lúc dậy thì đến tuổi trưởng thành và sau tuổi trưởng thành. Trong giai đoạn chuyển tiếp từ thiếu niên đến người trưởng thành, có sự tăng tiết của hormone tác động lên sự phát triển của giới tính, có sự thay đổi lớn về tâm lý và sinh lý. Giai đoạn này quan trọng trong quá trình điều trị chỉnh hình vì những thay đổi về sinh lý cũng ảnh hưởng đến những thay đổi ở hệ thống xương mặt, răng và mô mềm: có sự gia tăng tốc độ tăng trưởng của hệ thống hàm mặt và có sự tăng trưởng khác biệt giữa hai xương hàm.
Những thay đổi của hệ thống xương - răng - mô mềm vùng hàm mặt khá phức tạp. Dạng tăng trưởng khuôn mặt của mỗi cá nhân ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền riêng biệt cũng như yếu tố môi trường bên ngoài [34]. Đó chính là lý do càng làm thêm đa dạng hình thái hệ thống sọ mặt răng sau tuổi dậy thì.
Mẫu tăng trưởng của các chủng tộc và dân tộc thường có khuynh hướng khác nhau [13], [22], [62], [83], [86], [115]. Trên thế giới và Việt nam đã có nhiều nghiên cứu cắt ngang và nghiên cứu dọc về sự tăng trưởng của phức hợp sọ mặt răng. Bishara S. E. (1985) [25], [26], El-Batouti (1994) [46], Blanchette M. E.(1996) [28], Ajayi E. 0.(2005) [11], Arat Z. M. (2010) [14], Baccetti T. (2011) [17], Gu Y.(2011) [57], Al-Azemi R. (2012)[12], Trần Thúy Nga (2000) [3], Đống Khắc Thẩm (2010)[10]... đã sử dụng nhiều
phương pháp đo đạc và phân tích khác nhau để nghiên cứu đặc điểm sọ mặt cho từng chủng tộc khác nhau.
Hiện tại có nhiều phương pháp phân tích sọ mặt được áp dụng, trong đó phân tích Ricketts [100], [102], [103], [104] là một trong những phương tiện phục vụ đắc lực cho nghiên cứu dọc. Ricketts đã xây dựng một phương pháp có thể áp dụng vào thực hành lâm sàng để mô tả, đánh giá các đặc điểm của răng, xương và mô mềm, đồng thời có thể tiên đoán sự tăng trưởng của chúng trong tương lai gần và xa. Các tâm điểm hình học (Cc, Pt, Xi) được dùng làm điểm tham chiếu [102], giúp phân tích này có nhiều ưu điểm hơn những phân tích sọ mặt khác do đây là những điểm ít thay đổi nhất trong quá trình tăng trưởng của hệ thống sọ mặt.
Trên thế giới đã có nhiều tác giả sử dụng phân tích Ricketts trong nghiên cứu và thực hành để khảo sát các đặc điểm hình thái cũng như tiên đoán sự tăng trưởng của sọ mặt như Valdes Z. R. P. (2004) [118], Valente R.O. (2003) [119] Csiki .I (2008) [41], Pedreira M. G (2010) [91], Perez I. E.(2011)[92] ...
Ở Việt Nam, Lê Võ Yến Nhi (2009) [5] đã ứng dụng phân tích này để nghiên cứu các đặc điểm sọ mặt của trẻ em ở các lứa tuổi khác nhau. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có tác giả nào ở Việt Nam nghiên cứu tăng trưởng hệ thống sọ mặt răng ở lứa tuổi 12 - 15 tuổi trên phim sọ nghiêng. Nhằm xác định mẫu tăng trưởng ở tuổi dậy thì của trẻ em Việt Nam và khai thác thế mạnh của phân tích Ricketts trong nghiên cứu tiên đoán tăng trưởng chúng tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu sự tăng trưởng cấu trúc sọ mặt- răng theo phân tích Ricketts ở trẻ 12 - 15 tuổi và đánh giá giá trị tiên đoán với giá trị thực tế tại Cần Thơ” với các mục tiêu sau:
Mục tiêu nghiên cứu:
1. Đánh giá sự thay đổi tăng trưởng các cấu trúc sọ mặt- răng của các nhóm tuổi từ 12 đến 15 tuổi theo phân tích Ricketts.
2. Đánh giá sự khác biệt giữa giá trị tiên đoán và giá trị thực tế theo phân tích Ricketts khi sử dụng phần mềm V - Ceph 6.0™.
MỤC LỤC
Trang
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Danh mục chữ viết tắt
Đối chiếu thuật ngữ Việt - Anh
Danh mục bảng
Danh mục hình
Danh mục biểu đồ
MỤCLỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1 - TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. Khái niệm sự tăng trưởng của phức hợp sọ mặt 3
1.2. Cơ chế của quá trình tăng trưởng 8
1.3. Các phương pháp phân tích phim sọ nghiêng 9
1.4. Giới thiệu về phân tích Ricketts 17
1.5. Các phương pháp nghiên cứu sự tăng trưởng 20
1.6. Phương pháp tiên đoán thay đổi tăng trưởng mặt 23
1.7. Các nghiên cứu sử dụng phân tích Ricketts trên thế giới 31
1.8. Nghiên cứu trong nước 32
Chương 2 - ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 36
2.1. Đối tượng nghiên cứu 36
2.2. Phương pháp nghiên cứu 37
2.3. Phương tiện nghiên cứu 37
2.4. Phương pháp thu thập số liệu 38
2.5. Đo đạc 49
2.6. Xử lý số liệu 50
2.7. So sánh 50
2.8. Thống kê mô tả 50
2.9. Thống kê suy lý 51
2.10. Các sai lầm trong khi đo đạc trên phim đo sọ 52
2.11. Đạo đức nghiên cứu 54
Chương 3 - KẾT QUẢ 55
3.1. Chiều dài nền sọ 55
3.2. Khớp thái dương hàm 57
3.3. Xương hàm dưới 58
3.4. Xương hàm trên 63
3.5. Chiều cao các tầng mặt 66
3.6. Răng 69
3.7. Mô mềm 75
3.8. Tương quan thực tế và tiên đoán 78
3.9. Tương quan các đặc điểm nghiên cứu 84
Chương 4 - BÀN LUẬN 92
4.1. So sánh các đặc điểm giữa nam và nữ 92
4.1.1. Nền sọ 92
4.1.2. Khớp thái dương hàm 94
4.1.3. Xương hàm dưới 95
4.1.4. Chiều cao các tầng mặt 98
4.1.5. Xương hàm trên 99
4.1.6. Đặc điểm về răng 101
4.1.7. Mô mềm 103
4.2. Đánh giá tăng trưởng theo tuổi 105
4.2.1. Các số đo chiều dài nền sọ 105
4.2.2. Khớp thái dương hàm 106
4.2.3. Xương hàm dưới 109
4.2.4. Xương hàm trên 115
4.2.5. Răng 117
4.2.6. Tương quan hai hàm 119
4.2.7. Mô mềm 120
4.3. Bàn luận về giá trị tiên đoán và thực tế 123
4.4. Phân tích tương quan giữa các đặc điểm nghiên cứu 129
KẾT LUẬN 133
KIẾN NGHỊ 136
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Mã tài liệu : TONGHOP.00142
Phí tải : 50.000 đ
liên hệ quangthuboss@gmail.com
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét